Sayı : 001-1.341 Tarih : 24.03.2021
Konu : Muayene Bilgi Yönetim Sistemi (MBYS)
DİŞHEKİMLERİ ODASI BAŞKANLIĞI’NA,
İlgi: Muayenehanelerin MBYS’ye veri göndermelerine ilişkin, Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 12.03.2021 tarihli yazısı.
Bilindiği üzere çeşitli zamanlarda il veya ilçe sağlık müdürlükleri tarafından meslektaşlarımıza gönderilen yazılarda, Bakanlık politikası gereği veya kayıt dışı ekonomiyle mücadele gibi gerekçelerle hasta bilgilerinin Sağlık Bakanlığı merkezi kayıt sistemiyle paylaşılması talep edilmişti. Söz konusu taleplerin hukuka uygun olmadığına ilişkin başvurular üzerine Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından 12.03.2021 tarih ve E.64706799-045.03-420 sayılı yazı hazırlanmış; söz konusu yazı il sağlık müdürlüklerinin yanı sıra Türk Dişhekimleri Birliği’ne de gönderilmiştir.
Bakanlık yazısında, çeşitli karar, kural ve ilkelere ilişkin açıklamalarda bulunulduktan sonra, Bakanlığın bütün sağlık verilerini merkezi bir sistemde toplama hakkının bulunduğunu, aksine davranışların 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu uyarınca yaptırıma tabi tutulacağı belirtilerek 07.07.2020 tarih ve E.1157 sayılı Bakanlık yazısına göre işlem yapılması gerektiği belirtilmiştir.
Söz konusu yazının ilgi tuttuğu ve uyarınca işlem yapılması gerektiğini belirttiği 7.7.2020 tarih ve 1157 sayılı yazıda, Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları” hakkındaki yönetmeliğin 27 inci maddesinin (8) sekizinci fıkrası hükmü ile “Kayıt Dışı Ekonominin Azaltılması Programı” başlığı altında yer alan 239 uncu tedbirin Sağlık Bakanlığınca yürütülen 27 nolu eylemi kapsamında hekim ve dişhekimi muayenehanelerinin MBYS’ye entegre edilmelerinin sağlanması sağlık müdürlüklerinden istenmiştir.
6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Yasasında, ilgilinin açık rızası aranmaksızın sağlık verilerinin işlenmesine, sınırlı amaçlarla izin verilmiştir. Bu amaçlar arasında kayıt dışı ekonominin azaltılması amacı bulunmamaktadır. Nitekim, 12.03.2021 tarihli Bakanlık yazısında da, hastalara ilişkin bilgilerin hangi amaçlarla talep edildiğine ilişkin başlık altında kayıt dışı ekonominin azaltılması amacı yoktur. Bu durumda, diğer hukuka aykırılıklarına yanı sıra, kişilerin sağlık verilerinin 6698 sayılı Yasa’da izin verilmeyen bir amaçla işlenmesi niteliğindeki bir talimatın yerine getirilmesine olanak bulunmamaktadır.
Ayrıca, en küçük bir sınır ve ölçü tanımlanmadan bütün verilerin toplanması talebi 6698 sayılı Yasa ile belirlenen temel ilkelere aykırıdır. Kaldı ki, Bakanlık görüş yazısında bahsi geçen Kişisel Sağlık Verileri Hakkında Yönetmeliğin herhangi bir hükmünde, hastaların bütün verilerinin bütün sağlık kurum ve kuruluşları tarafından kimlikli olarak Sağlık Bakanlığına gönderilmesi gerektiğini belirten bir kural bulunmamaktadır. Bu bağlamda, Bakanlığın görüş yazısı hasta verilerinin gönderilmesi zorunluluğuna ilişkin hukuki sebebin belirlenmesi bakımından yeterli değildir.
Sağlık Bakanlığı’nın 12.03.2021 tarihli yazısına karşı gerekli başvuru Birliğimiz tarafından, 17.03.2021 tarih ve 002.313 sayılı yazı ile Bakanlığa yapılmıştır. Hukuka uygun olmayan veri paylaşım taleplerinde bulunulmasına karşı meslektaşlarımızın itirazlarında kullanabilecekleri dilekçe örneği de ekte sunulmuştur.
Bilgilerinizi rica ederim.
Saygılarımla,
Gülay Özdoğan
Türk Dişhekimleri Birliği
EK: Taslak Dilekçe Genel Sekreteri