COVID-19 Salgını Döneminde Dişhekimliğinde Acil Durum ve Acil Servis İhtiyacı İçin Durum Yönetimi Rehberi

GENELGE
Sayı : 001-1.749
Konu : “COVID-19 Salgını Döneminde

Dişhekimliğinde Acil Durum ve Acil Servis İhtiyacı İçin Durum Yönetimi Rehberi”

DİŞHEKİMLERİ ODASI BAŞKANLIĞI’NA,

Tarih : 17.04.2020

TDB Bilim Kurulu tarafından hazırlanan “COVID-19 Salgını Döneminde Dişhekimliğinde Acil Durum ve Acil Servis İhtiyacı İçin Durum Yönetimi Rehberi” ekte gönderilmiştir.

Bilgilerinizi rica ederim.

Saygılarımla,

Gülay Özdoğan Türk Dişhekimleri Birliği Genel Sekreteri

Ek :

COVID-19 Salgını Döneminde Dişhekimliğinde Acil Durum ve Acil Servis İhtiyacı İçin Durum Yönetimi Rehberi

Dişhekimliğinde Acil Durum ve Acil Servis İhtiyacı İçin

DURUM YÖNETİMİ REHBERİ

Hazırlayan: TDB Bilim Kurulu

Prof. Dr. Atilla Ataç

TDB BİLİM KURULU ÜYELERİ

TDB Genel Başkanı-TDB Akademi Başkanı

Prof. Dr. Yıldırım Hakan Bağış

TDB Eğitim Komisyonu Başkanı

Prof. Dr. Hatice Güven Külekçi

İstanbul Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Temel Tıp Bilimleri Mikrobiyoloji AD.

Dr. Serdar Sütcü

TDB Merkez Yönetim Kurulu Üyesi

Doç. Dr. Emine Nursen Topçuoğlu

İstanbul Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Temel Tıp Bilimleri Mikrobiyoloji AD.

Prof. Dr. Zeliha Aslı Öcek

Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı AD.

Not: Kurul Üyeleri Soyadı Alfabetiğine Göre Yapılmıştır.

İÇİNDEKİLER

COVID-19 SALGINI DÖNEMİNDE DİŞHEKİMLİĞİNDE ACİL DURUM VE ACİL SERVİS İHTİYACI İÇİN DURUM YÖNETİMİ REHBERİ

1. ALGORİTMA: ACİL DURUM VE ACİL SERVİS İÇİN HASTALARIN TRİYAJI- GEÇİCİ REHBER

2.ALGORİTMA: ACİL SERVİS VE ACİL DİŞ TEDAVİSİ GEREKEN HASTALARDA COVID-19 ENFEKSİYONUN BELİRLENMESİ- GEÇİCİ REHBER

3.ALGORİTMA: ACİL SERVİS VE ACİL DİŞ TEDAVİSİ GEREKEN HASTALAR VE SAĞLIK ÇALIŞANLARINA COVID-19 BULAŞ RİSKİNİN EN AZA
İNDİRİLMESİ- GEÇİCİ REHBER

AÇIKLAMALAR VE EK ÖNLEMLER

COVID-19 SALGINI DÖNEMİNDE DİŞHEKİMLİĞİNDE ACİL DURUM
VE ACİL SERVİS İHTİYACI İÇİN DURUM YÖNETİMİ REHBERİ

Aşağıdaki algoritmaların amacı, dişhekimlerine hasta triyajı, değerlendirmesi ve tedavisi hakkında bilinçli kararlar vermede yardımcı olmaktır. Dişhekimliği ekibi ve hastaların Koronavirüs / SARS-CoV-2 enfeksiyon riskinin en aza indirilmesini hedefleyen bir rehberdir; bir yönerge değildir. Dişhekimlerine, kendi eğitim ve tecrübeleri temelinde ve hastaya özel faktörlerin ışığında tedavi kararlarını verirken aşağıdaki algoritmaları takip etmesi önerilir.

Bu algoritmalar, yeni bilgiler ışığında güncellenebilir.

1. ALGORİTMA: ACİL DURUM VE ACİL SERVİS İÇİN HASTALARIN TRİYAJI- GEÇİCİ REHBER

(Triyaj: Hastaların aciliyet durumuna göre ayrılması işlemi )

2. ALGORİTMA: ACİL SERVİS VE ACİL DİŞ TEDAVİSİ GEREKEN HASTALARDA COVID-19 ENFEKSİYONUN BELİRLENMESİ- GEÇİCİ REHBER

Tüm hastalarla planlanan randevulardan bir ya da iki iş günü öncesinde görüşülmelidir. Gerekli olmadığı sürece bu görüşme yüz yüze değil, telefon aracılığı ile olmalıdır.

Bu algoritmada hastaların hangi klinik ortamda bakılması gerektiğini belirlemek için hastalar, COVID-19 enfeksiyonu bulgu ve semptomları açısından değerlendirilir.

COVID-19 enfeksiyonu tarama sorgusunda, COVID-19 testinin pozitif çıktığını bildiren hasta, dişhekimliği işlemleri için derhal acil servise yönlendirilmelidir. Daha önce testi pozitif çıkan hastanın semptomlarının bitmesi üzerinden 3 gün geçmiş ise acil tedavisine diş kliniğinde devam edilebilir.
Solunum yolu enfeksiyon bulgusu olmayan hastalarda ateş, bir diş enfeksiyonu ile ilişkilendirilebilir.
Kliniğe refakatçi kabul edilmemelidir. Ateşli hastaya diş tedavisi başlayana kadar ve tedavisi tamamlandıktan sonra bir maske verilmelidir.
Hastanın herhangi bir nedenle SARS-CoV-2 ile şüpheli teması var ise, hastaneye yönlendirilmelidir.

3. ALGORİTMA: ACİL SERVİS VE ACİL DİŞ TEDAVİSİ GEREKEN HASTALAR VE SAĞLIK ÇALIŞANLARINA COVID-19 BULAŞ RİSKİNİN EN AZA İNDİRİLMESİ- GEÇİCİ REHBER

Tüm hastalarla planlanan herhangi bir seanstan 1-2 iş günü öncesinden konuşulmalıdır. Karşılıklı görüşmenin gerekmediği durumlarda telefon ile görüşülür.

Acil triyajı ve COVID-19 tarama prosedürleri dikkate alınır.

Bu algoritma asemptomatik ve COVID-19 ile bilinen olası teması olmayan, COVID-19 enfeksiyonunu atlatmış ya da yakın zamanda test edilerek COVID-19 enfeksiyonu bulunmadığı doğrulanan hastalara yöneliktir.

AÇIKLAMALAR:

Bu algoritmalar COVID-19 pandemisi süresince hastaların triajı, taranması ve risk değerlendirmesi için geçici rehber olarak kullanılabilir.
Cerrahi maske gibi temel Kişisel Koruyucu Ekipmanlarda (KKE) eksiklik var ise, acil durum olmasına bakılmaksızın herhangi bir dental işlem yapılmamalıdır.
On dört gün içerisinde doğrulanmış COVID-19 tanısı konulmuş solunum yolu enfeksiyonu semptomu gösteren bir hasta tedavisi ya da yetersiz KKD ile tedavi yapılması durumunda, dişhekimi ve dişhekimliği çalışanları 14 gün karantinada kalmalıdır.
Cerrahi maskeler, yapılacak prosedürlere uygun olarak seçilmelidir. 3. Algoritmadaki C durumunda seçilen maske Tip IIR olmalıdır.
N95/FFP2 respiratör olmaksızın yapılan aerosollü işlem, sağlık personeli için COVID- 19 bulaşında orta düzeyde risk oluşturur.
Hastaya COVID-19 testi yaptırması önerilirse test için Hastaya COVID-19 testi yaptırması önerilirse test için bağlı bulunduğu aile hekimliğine veya https://koronaonlem.saglik.gov.tr/ adresine başvurması önerilir ve test sonuçlarının diş kliniğine nasıl bildirileceği hakkında detaylı açıklamaların yapılması gerekir. Test sonucu pozitif çıkarsa klinikte enfekte hastadan sonra tedavi edilen tüm hastalara durumun bildirilmesi gerekir.

EK ÖNLEMLER:

– Enfeksiyon ajanlarına olası maruziyeti azaltmak için çalışma esnasında anti retraksiyon fonksiyonu bulunan el aletleri, 4 elle çalışma tekniği, yüksek volümlü tükürük aspiratörleri ve rubber-dam kullanılmalıdır.
– El aletleri, her hastada kullanıldıktan sonra temizlenerek ısı ile steril edilmelidir.
– Her hastaya işlem öncesi %1.5 hidrojen peroksit ya da %0.2’lik povidon ile ağızçalkalaması önerilir.
– Ağzını çalkalayamayan çocuk hastalarda aerosollü acil işlemlerde rubber-damkullanılmalıdır. İşlem öncesi antimikrobiyal gargaralar pamuk rulolar ile de
uygulanabilir.
– Diş ağrılarında Non-steroid anti-inflamatuvar ilaçlar ile asetominofen kombinekullanımı önerilebilir.
– Bekleme odası, kapı kolları, sandalyeler ve banyolar gibi genel kullanılan alanlarsıklıkla temizlenip dezenfekte edilmelidir. Hastalar mümkünse klinik dışında
bekletilmelidir.
– Kliniğe gelen hastalar, olası bir COVID-19 enfeksiyon tehlikesine karşı dikkatli birşekilde listelenmelidir.
– COVID-19 enfeksiyonu sonrası iyileşen hastalar:o COVID-19 semptomlarının sonlanmasından en az 3 gün sonra ve
o Semptomların ilk görüldüğü günden itibaren en az 7 gün sonra (ateş düşürücü kullanılmadan ateşin düşmesi ve öksürük, nefes darlığı gibi solunum

semptomlarında iyileşme ) dişhekimliği tedavisine alınabilir.

Bu rehber, DSÖ, CDC, ADA, TDB ve T.C. Sağlık Bakanlığı’nın güncel önerileri doğrultusunda hazırlanmıştır.

TÜRK DİŞHEKİMLERİ BİRLİĞİ
Adres: Kızılırmak Mah. 1446. Cad. Alternatif İş Merkezi No: 12 / 38 06530 Çukurambar, Çankaya / ANKARA Tel: 0 312 435 93 94 Faks: 0 312 430 29 59 E-mail: tdb@tdb.org.tr

Yazar dentalya

İlgili Mesajlar